Smetvrees:
Mensen hebben een obsessieve angst om vies of besmet te raken. Hierdoor richt de angst zich vaak op het schoonmaken zoals het (dagelijks) poetsen van uw huis of het veelvuldig wassen van uw lichaam of uw kleding. Iemand kan bijvoorbeeld veel tijd besteden aan het dwangmatig schoonmaken van het toilet en de deurklinken.
Controledwang:
Controledwang is het dwangmatig controleren om de zekerheid te hebben dat alles in orde is.
Dit controleren doet u omdat u anders angstig blijft dat er iets vervelends of zelfs rampzaligs kan gebeuren als u de controlehandeling niet goed hebt uitgevoerd. Het blijft niet bij één keer controleren maar u bent hier doorgaans veel tijd mee kwijt. U weet namelijk nooit zeker of u goed hebt gecontroleerd, dus controleert u nogmaals en nogmaals. U hebt zowel last van uw angst als van het uitvoeren van de dwanghandelingen.
Dwanggedachten:
BDD (Body Dismorphic Disorder):
Mensen met Body Dysmorphic Disorder (BDD) ofwel een “stoornis in de lichaamsbeleving” zijn sterk vervuld van het idee dat er iets mis is met (een deel van) hun uiterlijk.
Als er al een kleine lichamelijke afwijking aanwezig is, dan is de ongerustheid duidelijk overdreven. De patiënt is overtuigd van zijn lelijkheid en lijdt daar zeer onder.
BDD is officieel een somatoforme stoornis, die wel met veel angst gepaard gaat. Bij somatoforme stoornissen horen allerlei beelden die met het lichamelijk (dis)functioneren te maken hebben. Vanwege de hoge mate van bezig zijn met het vermeende defect en het controleergedrag in spiegels, doet BDD echter sterk denken aan de dwangstoornis.
De bezorgdheid heeft meestal betrekking op één of meerdere aspecten van het uiterlijk. Vaak zijn dit goed zichtbare delen van het lichaam, zoals onderdelen van het gezicht en hoofd: de neus, oren, ogen, huid, kin, haar en lippen of mond. Ze zijn – volgens de BDD-er – bijvoorbeeld te groot of te klein, niet symmetrisch genoeg, te vlekkerig of puisterig, te ver ingevallen, te bleek of te dun. Men is van mening dat het betreffende lichaamsdeel zeer onaantrekkelijk, misvormd, of walgelijk is.
Mensen met BDD besteden veel tijd, zo’n 3 tot 8 uur per dag, aan het denken over hun onvolkomenheden, het bekijken en onderzoeken ervan in spiegel of etalages en het ondernemen van pogingen om de zogenaamde misvormingen te verbergen, te camoufleren of zelfs te veranderen.